29 yaşındaki Nolan Arbaugh, dalış sırasında sakatlanmış ve omuz seviyesinden aşağı tamamen felç olmuştu. Elon Musk ile adını sık sık duyduğumuz Neuralink’in ilk hastası olan Arbaugh, başarılı geçen bir ameliyatın ardından oldukça şaşırtıcı sonuçlar göstermişti. Artık felçli bir birey olan Arbaugh, sadece düşünerek X’te paylaşım yapmış, satranç oynamış, hatta satranç da yetmezmiş gibi ani refleks gerektiren bir yarış oyunu bile oynamıştı.
Neuralink’in, ameliyatını bile robotla yaptığı Telepathy isimli çipi, bu mucizevi olayı mümkün kılan ürün. Kendisi sayesinde sadece düşünerek; telefonları, bilgisayarları ve diğer aletleri kontrol etmek mümkün oluyor. Hepsi bununla da sınırlı değil. Zira şirketin bir diğer çipinin de doğuştan görme yetisini kaybedenler için tekrar görüş kazandıracağı söyleniyor.
Hiç kımıldamayan birisi, nasıl oluyor da sadece düşünerek cihazları kontrol edebiliyor?
Bilim insanı Sumner Norman’ın ifadelerinden yola çıkarak süreci anlatalım. Kendisi, elektrofizyolojideki süreçle bunun aynı olduğunu belirtiyor. Sinir sistemimizdeki sinyaller, nöronlarımız sinapslar üzerinde iletişim kurdukça harekete geçiyor. Bu hareketlenme de elektrotlar yoluyla takip ediliyor ve dalgalanmalardaki tepe noktaları izleniyor. Bu dalgalanmalar, biz sadece bir şey yaptığımızda değil; o şeyi yapmayı düşündüğümüzde de meydana geliyor.
Ameliyat yoluyla hastanın beynine yerleştirilen Neuralink ise araştırmacı Sonal Baberwal’ın dediğine göre en temelinde düşünceden doğan bu dalgaları alıp aksiyon olarak yorumluyor. Sadece düşünceler değil; gözlerin açık veya kapalı olması ve stresli veya rahat olunması gibi durumlar da yakalanabiliyor. Neuralink’in benzer çalışmalar karşısındaki avantajı ise teker teker nöronları gözlemliyor olması. Bu sayede daha karışık düşünceler de işlenebiliyor.
Aslında Neuralink’in sunduğu teknoloji yeni değil. Yıllardır benzer teknolojiler hastalara umut olmaya devam ediyor. Fakat Neuralink çipi, farklı teknolojileri tek yerde bulundurmasıyla dikkat çekiyor.
Hareket kısmını anladık, peki görme yetisi nasıl kazandırılacak?
Beynimizdeki, retinadan alınan görüntünün işlendiği görsel korteks bölümü, görme yetisini kaybedenlerde hâlâ yer alıyor. Musk da bu sebeple söz konusu bölümün kullanılabileceğini söylüyor. Öncelikle görsel verinin dışarıdan yakalanbilmesi için kamera gibi bir cihaza ihtiyaç duyuluyor. Daha sonra bu cihazdan elde edilen görsel, bilgisayar yardımıyla beynin anlayabileceği elektrik dalgalarına dönüştürülüyor.
Son olarak da Blindsight cihazı, bu verilerle görsel korteksi tetikliyor ve doğal görüşü taklit etmiş oluyor. Musk, cihazın hâlihazırda maymunlar üzerinde sorunsuz çalıştığını söyledi. Fakat bu süreç anlattığımız kadar kolay değil. Zira Elon Musk, görüntünün ilk etapta eski Nintendo grafikleri gibi oldukça düşük kalitede olacağını fakat ilerleyen aşamalarda insan görüşünü bile geçebileceğini belirtti.
Telepathy’de olduğu gibi Blindsight için de hâlihazırda alternatifler var. Şirketin bu noktada nasıl bir ürünü karşımıza çıkaracağını da bekleyerek göreceğiz. İki cihaz ve çalışma şekilleri hakkında sizin düşünceleriniz neler?