İsrail Ordusunun Gazze Saldırılarına İlişkin Soruşturmaların Yüzde 90’ı Sonuçsuz Kaldı
Gazze’ye yönelik saldırıların başlangıcından bu yana İsrail ordusunda savaş suçu ve kötü muamele iddialarına ilişkin açılan neredeyse her 10 soruşturmadan 9’u ya kapatıldı ya da sonuçsuz bırakıldı. Bu çarpıcı bulgu, çatışma izleme kuruluşu Action on Armed Violence (AOAV) tarafından ortaya kondu.
UNUTULAN KATLİAMLAR, UNUTULAN SORUŞTURMALAR
İsrail ordusunun soruşturma sözü verdiği ancak hala bir sonuca ulaşmayan vakalar arasında, 2024 Şubat’ında Gazze kentinde un kuyruğunda bekleyen en az 112 Filistinlinin öldürülmesi ve Mayıs 2024’te Refah’taki çadır kampına düzenlenen hava saldırısında 45 kişinin yanarak can vermesi yer alıyor.
Bunun yanı sıra, 1 Haziran’da Refah’taki bir yardım dağıtım noktasına yiyecek almaya giden 31 Filistinlinin İsrail askerlerince vurularak öldürülmesine ilişkin soruşturma da sonuçlanmadı. Tanıklar, askerlerin doğrudan ateş açtığını söylerken, İsrail ordusu önce bu iddiayı yalanladı, ardından olayın “inceleme altında” olduğunu bildirdi.
“CEZASIZLIK DÜZENİ” İDDİASI
AOAV araştırmacıları Iain Overton ve Lucas Tsantzouris, ortaya çıkan tabloya ilişkin değerlendirmelerinde, İsrail’in “cezasızlık düzeni” kurmaya çalıştığını savundu.
74 SORUŞTURMADA SADECE BİR MAHKUMİYET
İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), olağan dışı durumların soruşturulduğunu ve bunun ulusal ve uluslararası hukuk yükümlülüklerine uygun yürütüldüğünü ileri sürüyor. Ancak rakamlar oldukça çarpıcı:
Ekim 2023 ile Haziran 2025 arasında medyaya yansıyan 52 vakada, İsrail ordusu soruşturma başlattığını ya da başlatacağını duyurdu. Bu olaylarda toplamda bin 303 Filistinli hayatını kaybetti, bin 880 kişi yaralandı.
Ancak yalnızca bir vakada bir asker ceza aldı: Bir yedek asker, Filistinli tutuklulara işkence ettiği gerekçesiyle yedi ay hapis cezasına çarptırıldı.
Beş vakada kısmi sorumluluk kabul edildi. Bunlar arasında, Nisan 2024’te World Central Kitchen adlı yardım kuruluşunun yedi çalışanının öldürüldüğü saldırı yer aldı. Bu olay sonrası bir albay ve bir binbaşı görevden alındı; üç komutan ise kınama aldı.
46 VAKANIN 39’U HALA SONUÇSUZ
Geriye kalan 46 vakanın yedisinde herhangi bir kusur tespit edilmediğini, 39’unun ise hâlâ sonuçlanmadığını belirtildi. Bu sonuçsuz vakalar arasında, Haziran ve Temmuz 2025 boyunca Gazze’deki yardım noktalarında gerçekleşen ve çok sayıda Filistinlinin öldüğü dört saldırı da yer alıyor.
YAVAŞ VE ŞEFFAFLIKTAN UZAK
İsrail ordusu kendi iç mekanizmalarıyla hareket ettiğini vurgulasa da, insan hakları savunucuları bu sistemin yavaş işlediğini ve gerçek bir hesap verilebilirlik sağlamadığını savunuyor.
Artan sivil can kayıplarına rağmen kamuoyunun tatmin edici ve şeffaf sonuçlara ulaşması hâlâ belirsizliğini koruyor.
